İskelet kası, vücudumuzdaki en büyük dokulardan biridir. Vücut hareketlerini kontrol etme, vücut sıcaklığını düzenleme gibi işlevlere sahip olmasının yanı sıra, besin ve mineral deposu olarak da görev yapar. Kaslarda meydana gelen hasarlar, vücudumuzda fonksiyonel problemlere yol açabileceği için uygun tedavi yöntemleri büyük önem taşır. Ancak şimdiye kadar çok az sayıda tedavi geliştirilmiştir.
Akut kas yaralanmaları için en yaygın reçete edilen ilaçlar, naproksen, ibuprofen ve diklofenak gibi steroid olmayan anti-enflamatuvar ilaçlardır (NSAID’ler). Ancak bu ilaçlar kalp krizi ve felç gibi yan etki riski taşırlar. NSAID’ler yaralı kaslardaki ağrı ve iltihabı azaltırken, iskelet kası rejenerasyonu üzerinde terapötik etkilerinin olup olmadığı belirsizdir.
Arı zehri, özellikle Kore, Çin ve Japonya gibi Doğu Asya ülkelerinde artrit ve romatizmal hastalıklar için geniş çapta kullanılmaktadır. Son yıllarda, arı zehrinin nevralji, bel ağrısı ve artrit üzerindeki çeşitli etkileri rapor edilmiştir. Ayrıca, arı zehrinin kas-iskelet ağrıları ve romatoid artrit üzerindeki etkinliğini bildiren sistematik incelemeler yapılmıştır.
Arı zehri, çeşitli enzimler, peptitler ve aminler dahil olmak üzere en az 18 farmakolojik olarak aktif bileşen içerir. Melittin, arı zehrinin ana bileşenlerinden biridir ve 26 amino asitten oluşur. Melittinin, bağışıklık hücrelerinde ve hepatositlerde anti-inflamatuar etkileri olduğu bildirilmiştir.
Melittinin hasar görmüş kaslarda inflamatuar yanıt üzerindeki etkisinin incelendiği bir çalışmada, melittinin kas hasarına bağlı bağışıklık aktivasyonu üzerinde anti-inflamatuar etkiye sahip olduğu gözlenmiştir. Melittin ayrıca kas rejenerasyon faktörlerini artırmış ve hasar görmüş dokulardaki histolojik değişiklikleri iyileştirmiştir.
Sonuç olarak, yapılan çalışmalardan elde edilen bulgular, arı zehrinin içeriğindeki bileşenler sayesinde kas-eklem ağrıları ve spor kaynaklı yaralanmalarda olumlu etkiler gösterebileceğini bildirmektedir.
Kaynakça:
1.Jae Eun Lee, Vikash Kumar Shah, Lee, E., Oh, M., & Jeong June Choi. (2019). Melittin – A bee venom component – Enhances muscle regeneration factors expression in a mouse model of skeletal muscle contusion. Journal of Pharmacological Sciences, 140(1), 26–32. https://doi.org/10.1016/j.jphs.2019.03.009
2. Lim, G.-M. (2016). The Effects of Bee Venom Pharmacopuncture on Muscle Activity and Pain Reception of Upper Limbs Muscles. Journal of Korean Medicine Rehabilitation, 21(3), 57–69. https://koreascience.kr/article/JAKO201108164922764.page