Propolis Nedir?
Propolis, arıların bitkilerin yaprak, sap ve tomurcuklarından topladığı güçlü antioksidan ve antimikrobiyal etkilere sahip tamamen doğal bir arı ürünüdür. Arılar tarafından kovandaki mikropları yok etmek ve sterilizasyonu sağlamak için kullanılır. Arılar petek gözlerini önce propolis ile kaplar sonra ana arı petek gözüne yumurtasını bırakır. Bu sayede yumurtanın sağlıklı bir şekilde gelişmesi sağlanır. Ayrıca arılar, propolisle sıvanan petek gözlerine balını, polenini, arı sütünü koyar. Böylece arının ürünleri kovanda bozulmadan saklanır.
Propolisin Kanser Üzerindeki Etkisi
Yapılan bilimsel çalışmalarda propolis ve bileşenlerinin in vitro ve in vivo olarak hücre hatlarında antitümöral etkilerinin olduğu gösterilmiştir. Kanser tedavisine bağlı görülen kemoterapinin sitotoksik etkilerinden biri de hücre içerisinde serbest radikaller üretmesidir. Serbest radikaller, oksidatif hasar nedeniyle tümör gelişimi ve kanserojenik etkinin görülmesinde önemli bir rol alır. Ayrıca serbest radikallerin varlığına bağlı olarak artan oksidatif hasar, kemoterapide kullanılan ilaçların yan etkilerinin artmasına da sebep olur. Propolis ise içeriğindeki fenolik ve flavonoidler sayesinde güçlü antioksidan aktivite ile serbest radikalleri süpürerek hücre hasarını önler. Propolis ayrıca kemoterapinin karaciğer ve böbrek üzerindeki yan etkilerini de azaltır. Meme, karaciğer, pankreas, böbrek, mesane, prostat, kolon, beyin, baş, boyun ve cilt kanserleri gibi farklı kanser türlerinde in vitro ve in vivo yapılan çalışmalarda propolisin antitümöral etkisine dair kanıtlar gösterilmiştir. Yapılan çalışmalar incelendiğinde ise propolisin içeriğindeki antikanserojen bileşenlerin; Kafeik Asit Fenetil Ester, Kafeik Asit, Krisin, Artepilin C ve Galangin olduğu saptanmıştır. Araştırmacılar, propolisin içeriğindeki Kafeik Asit Fenetil Ester (KAFE) ve Krisin gibi biyoaktif bileşenler aracılığıyla, tümör hücrelerinin gelişiminin baskılandığını da belirtmişlerdir.
Propolisin Kolon Kanseri Üzerine Etkisi
2009 yılında Tayvan’da yapılan bir çalışmada, propolisin içerisinde yer alan 3,5-diprenyl-4-hydroxycinnamic acid (DHCA) bileşeninin kolon kanseri üzerine etkileri araştırılmıştır. Çalışmanın sonucunda, DHCA bileşeninin kolon (colo 205) kanser hücresi üzerine gelişmeyi inhibe edici etki gösterdiği belirlenmiştir. Elde edilen bir diğer önemli bulgu; DHCA’nın sağlıklı hücrelerin gelişmesini önleyici herhangi bir etkisinin bulunmaması olmuştur.
2009 yılında Japonya’da yapılan bir diğer çalışmada propolisin etanol ekstraktlarının 4 farklı kolon kanseri hücre dizisi (CaCo2, HCT116, HT29 and SW480) üzerine etkileri incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda, propolis ekstraktlarının HCT116, HT29 and SW480 hücre dizileri üzerine doza bağlı olarak gelişmelerini inhibe edici etki gösterdikleri ortaya konulmuştur. Dolayısıyla propolisin antikanserojen etki gösteren bileşenler içerebildiği belirlenmiştir.
Kaynaklar:
1.Chen, C., Lee, Y., Lee, M. ve Chang, C.J. 2009. Supercritical fluids extraction of cinnamic acid derivatives from Brazilian propolis and the effect on growth inhibition of colon cancer cells Journal of the Taiwan Institute of Chemical Engineers 40: 130-135.
2.Ishihara, M., Naoi, K., Hashita, M., Itoh, Y. Ve Suzui, M. 2009. Growth inhibitory activity of ethanol extracts of Chinese and Brazilian propolis in four human colon carcinoma cell lines Oncology Reports 22: 349-354.