Pandemi süreci ile birlikte maske kullanımı günlük hayatımıza girdi. Covid-19 virüsünden korunmaya çalışırken, aslında diğer virüslerden korunmamıza da imkan sağlayan “maske, mesafe ve hijyen” kuralları hayatımızın bir parçası haline gelmişti. Fakat pandeminin hafiflediği bu dönemde, vaka sayıları ile birlikte maske kullanımı da azalış gösterdi. Bu durum, pandemi döneminde sayısı azalan virüs kaynaklı grip vakalarının yeniden artışa geçmesinin en büyük nedeni… Havaların soğuması ile birlikte grip sezonu açıldı. Bu sene çocuklar bir hasta, pir hasta! Tam iyileşti derken, grip yeniden kapıda! Uzmanlar bu duruma “süper grip” diyor. Peki nedir bu süper grip?
Süper Grip Nedir?
Süper grip, 200’den fazla farklı virüsün neden olduğu bir hastalıktır. Bağışıklığı düşük bireyleri hedef alan süper gripte ise tablo şöyle: Soğuk algınlığı ile başlayan mevsimsel gribe (influenza) yakalanıyoruz, tam iyileştim derken peşinden domuz gribi.. Domuz gribi bitti derken bir bakıyoruz koronavirüs kapıda.. Özellikle solunum yolu enfeksiyonlarına neden olan yaygın, bulaşıcı bir virüs olan RSV çocuklarda sık görülüyor. Maske kullanımının azalması ve havaların soğumasıyla birlikte grip virüsüne karşı daha savunmasız bir hale geldik. Çünkü Covid-19 sürecinde bağışıklık sistemimiz bu virüslerle karşılaşmamıştı. Bu nedenle solunum yolu virüslerinin hastalık yapma güçleri arttı. Okul dönemindeki çocuklarda sınıfların kalabalık oluşu ve yeterince havalandırılamaması gibi virüslerin yayılmasına elverişli koşullar ise bulaşı arttırıyor. İyileşmesi yirmi gün hatta bir ay sürebilen ve soğuk algınlığını hafif bir tablo yerine boğaz ağrısı, ateş, kas ağrısı, öksürük ve halsizlik belirtileri eşliğinde çok daha ağır bir şekilde seyreden süper gripten korunmak için uzmanlar bağışıklığı desteklemeyi tavsiye ediyor. Tıpkı yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da son dönemde sık seyreden bu hastalıkların etkileri uzun süreli seyrediyor ve hayat kalitemizi, okula-işe devamlılığı olumsuz etkiliyor. Bu sebeple süper gripten korunmak önemli!
Süper Gripten Korunmanın Yolu Bağışıklığı Desteklemekten Geçiyor!
Propolis Desteği
Propolis, arıların bitkilerin yaprak, sap ve tomurcuklarından topladığı güçlü antioksidan ve antimikrobiyal etkilere sahip tamamen doğal bir arı ürünüdür. Arılar tarafından kovandaki mikropları yok etmek ve sterilizasyonu sağlamak için kullanılır. Arılar petek gözlerini önce propolis ile kaplar sonra ana arı petek gözüne yumurtasını bırakır. Bu sayede yumurtanın sağlıklı bir şekilde gelişmesi sağlanır. Ayrıca arılar, propolisle sıvanan petek gözlerine balını, polenini, arı sütünü koyar. Böylece arının ürünleri kovanda bozulmadan saklanır.
Propolisin Faydaları
Propolis, antioksidan özelliğinin yanında, antiviral, antimikrobiyal ve antienflamatuvar etkilere de sahiptir. Özellikle bronşit, bronşiyolit, astım, öksürük, ateş gibi üst solunum yolu enfeksiyonlarında ve bu enfeksiyonlarda görülen belirtilerin azaltılmasında oldukça etkili doğal bir gıda takviyesidir. Özellikle Anadolu propolisi 15 farklı fenolik ve flavonoid içerdiği için diğer propolislere kıyasla insan vücudunda en az 3 kat daha yüksek antioksidan etki gösterir. Yapılan bilimsel çalışmalarda da propolisin virüs kaynaklı hastalıklar üzerinde etkili olduğu görülmektedir.
Bilimsel Çalışmalarda Virüs Kaynaklı Hastalıklar Üzerine Propolisin Etkileri
Propolisin İnfluenza Virüsü Üzerine Etkisi
2021 yılında Kangwon Üniversitesi’nde yapılan bilimsel çalışmada, propolisin içeriğinde bulunan krisin flavonoid bileşeninin influenzaya sebep olan virüs tipleri üzerine etkisi değerlendirilmiştir. İnfluenza virüsleri, insanlarda ve hayvanlarda yüksek morbidite ve mortalite oranlarına sahip solunum yolu enfeksiyonlarına neden olur. İnfluenza enfeksiyonlarını tedavi etmek için viral nöraminidaz inhibe eden birkaç ilaç kullanılmasına rağmen, dirençli virüslerin ortaya çıkması, yeni antiviral ilaçların acilen geliştirilmesini gerektirmektedir. Krisin, viral 3C proteaz aktivitesini inhibe ederek enterovirüs 71’e (EV71) karşı antiviral aktivite sergileyen doğal bir flavonoiddir. Krisinin enfeksiyonun erken evrelerinde antiviral aktivite sergilediği bildirilmiştir.
Anadolu Propolisi’nin Covid-19 Üzerine Etkisi: Olgu Sunumu
2021 yılında Acta Medica Mediterranae Dergisi’nde yayınlanan bir vaka raporunda; Covid-19 testi pozitif çıkan 38 yaşındaki hastanın medikal tedavi sürecinde Anadolu Propolisinin kullanımı ve hastalık sürecine etkisi bildirilmiştir. Hastaneye yatışının 3. günü şiddetli solunum yetmezliğine bağlı olarak yoğun bakıma sevk edilen hastanın tedavisini düzenleyen hekim destek tedavi olarak Anadolu Propolisinin kullanımına karar vermiştir. En az %30 oranında saf Anadolu propolisi içeren bir özütten günde 20 damla kullanılmıştır. Bilimsel çalışmada, Anadolu propolisi kullanımının 3. gününde nefes almada rahatlama görülmüştür. Propolis takviyesinin 7. gününde ise hasta yoğun bakımdan çıkarılmış ve mekanik solunum desteği kesilmiştir. Propolis takviyesinin 10. günde akciğer görüntülemesinde belirgin iyileşme, 15. gün kontrolünde akciğerlerinin tamamen iyileştiği bildirilmiştir.
C Vitamini Desteği
C vitamini bağışıklık sisteminin olmazsa olmazı… Yarım yüzyıldan fazladır yapılan araştırmalar C vitamininin bağışıklık sisteminin çeşitli bölümlerinde, özellikle de bağışıklık hücresi fonksiyonunda önemli bir rol oynadığını ortaya koymuştur. C vitamini desteğinin; soğuk algınlığı, pnömoni (zatürre) ve solunum yolu enfeksiyonlarının görülme sıklığını azaltabildiği ve semptomların süresini kısaltabildiği bulunmuştur. C takviyesinin solunum yolu enfeksiyonlarını etkileyip etkilemediğini araştıran sistematik bir derlemede; askeri personel, yatılı okulda kalan öğrenciler ve maraton koşucuları ile yapılan çalışmalar incelenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre takviye alanlarda soğuk algınlığı görülme sıklığının %45-91, pnömoni görülme sıklığının %80-100 oranında azaldığı ve bu azalışın anlamlı olduğu saptanmıştır. Güçlü bir antioksidan olan C vitamininin alımı ile vücut, oksidatif hasarlara karşı korunarak enfeksiyonlar ile mücadelede daha kararlı olabilmektedir. Covid-19 döneminde değeri daha iyi anlaşılan C vitamini desteğinin süper gripten korunmak amacıyla takviyesi faydalı olacaktır. C vitamini, beslenme ile de vücuda alınabilir ve en fazla taze sebze ve meyvelerde bulunur. Kuşburnu, maydanoz, tere, roka ve diğer yeşil yapraklı sebzeler, karnabahar, yeşil sivri biber, turunçgiller, domates, çilek ve patates c vitaminin en iyi besinsel kaynaklarıdır.
KAYNAKLAR:
- Kim SR, Jeong MS, Mun SH, Cho J, Seo MD, Kim H, Lee J, Song JH, Ko HJ. Antiviral Activity of Chrysin against Influenza Virus Replication via Inhibition of Autophagy. Viruses. 2021 Jul 13;13(7):1350. doi: 10.3390/v13071350. PMID: 34372556; PMCID: PMC8310364.
- Duygu Zorlu. Covid-19 and Anatolian Propolis: A Case Report. Acta Medica Mediterranea, 2021, 37: 1229. DOI:10.19193 / 0393-6384_2021_2_188
- Uğur, H., Eker, S., Çatak J., Yaman M. Vitamin C ve Hastalıklar Üzerine Etkisi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, Sayı 19, S. 746-756, Ağustos 2020