Propolis Nedir? 

Propolis, arıların bitkilerin yaprak, sap ve tomurcuklarından elde ettiği, %100 doğal bir arı ürünüdür. Arılar, bitkilerin yapraklarından, gövdelerinden ve tomurcuklarından topladıkları reçine benzeri maddeleri, kendi tükürük enzimleriyle birleştirerek propolisi üretirler. Antik Yunanistan’da “propolis” terimi, kovanın savunmasını ifade etmek için kullanılmış olup, “pro” (önünde veya önünde) ve “polis” (şehir) kelimelerinin birleşimi anlamına gelmektedir.

Arılar tarafından üretilen propolis, kovanlarını korumak için çeşitli amaçlarla kullanılır. Arılar propolisi kovanlarının iç kısımlarına ve diğer yaşam alanlarına bir tabaka halinde uygularlar. Kovan girişlerini ve çatlakları kapatmak, soğuk günlerde girişi azaltmak, petekleri tamir etmek, petekleri birleştirmek, bal peteğini parlatmak, kovan girişlerini daraltmak, koloniyi çeşitli arı hastalıklarından korumak, patojenlerin gelişimini engellemek ve kovana giren istenmeyen yabancıları mumyalamak ve çürümelerini önlemek için kullanılır. Propolis ayrıca kovanda mantar ve bakteri düzeylerini düşük tutmaya yardımcı olur.

Propolis Nasıl Üretilir?

Propolis, kovandan çıktığında balmumu ile karışık halde bulunur ve insan vücudu tarafından sindirilemez. İnsan vücudunda propolisin biyoyararlanımı yaklaşık %2 civarındadır. Propolisin insan vücudunda sindirilebilir bir şekilde kullanılabilmesi ve zengin besin bileşiminden faydalanabilmesi için uygun teknoloji kullanılarak balmumu içeriğinin çıkarılması gerekmektedir. Bununla birlikte, bu teknik bir süreç olup, uzman gıda mühendislerinin gözetiminde gerçekleştirilmesi gereken bir süreçtir. Ekstraksiyon sürecinde, propoliste bulunan fenolik ve flavonoid bileşiklerin maksimum düzeyde elde edilmesi önemlidir. Doğru çözücüler kullanılarak elde edilen propolis ekstraktı, insan vücudu tarafından sindirilebilir hale gelmiş olur ve propolisin sayısız faydasından yararlanmamızı sağlar.

Propolisin Cilt Üzerine Etkileri Nelerdir?

Propolisin doğal bileşimi, onu cilt bakımı için harika bir bileşen yapar.

  • Fenolik ve flavonoid bileşenlerinden dolayı cildinizde doğal olarak antioksidan etki gösterir.
  • Cildinizde oluşabilecek serbest radikallerin neden olduğu hasarı azaltmaya yardımcı olur.
  • Cilt yüzeyindeki ölü hücrelerin uzaklaştırılmasına yardımcı olur.
  • Cildin bariyer fonksiyonunu güçlendirmeye yardımcı olur. Cildin yüzeyinde fiziksel bir bariyer oluşturarak, güneşin zararlı etkilerine karşı yeni kusurların oluşmasını önlemeye destek olur.
  • Antiviral, antibakteriyel, antifungal özellikleri sayesinde yara iyileşmesine yardımcıdır.
  • Antibakteriyel özelliği sayesinde sivilce ve akne oluşumunun engellenmesine katkı sağlar.

Propolis Güneşin Zararlı Işınlarından Cildi Korur mu?

Propolis, antioksidanlar bakımından zengin doğal bir arı ürünü olup, ciltte doğal bir bariyer oluşturarak güneşin zararlı UVA ve UVB ışınlarına karşı koruma sağlar ve cilt hücrelerine zarar verebilecek serbest radikallerin oluşumunu engeller. Bu serbest radikallerin oluşumunun engellenmesi, cildi güneşe bağlı yaşlanmaya karşı korumak için son derece önemlidir.

Propolisin Güneş Işınlarına Karşı Koruyucu Etkisi Üzerine Bilimsel Çalışmalar Var Mı?

2022 yılında gerçekleştirilen bir bilimsel çalışmada, propolisin güneş ışınlarına karşı koruyucu etkisi araştırılmıştır. Bu amaçla, propolis etanolik ekstraktlarının kimyasal bileşimi, antioksidan aktivitesi ve güneş koruma faktörü (SPF) değerlendirilmiş ve huş ve çam tomurcuklarından elde edilen ekstraktlarla karşılaştırılmıştır. Çalışmadaki verilere göre, propolis ekstraktları en yüksek SPF değerini gösterirken, huş ve çam tomurcuklarından elde edilen ekstraktlar daha düşük bir SPF değeri sergilemiştir.

2017 yılında gerçekleştirilen bir bilimsel çalışmada, propolisin güneş ışınlarına karşı koruyucu etkisi incelenmiştir. Çalışmada, 10 sağlıklı bireyin cildine cm2 başına 2 mg propolis oranında propolis içeren sıvı krem, losyon ve yarı katı jel uygulanmıştır. Çalışmada, propolisin hem in vitro hem de in vivo koşullarda zararlı güneş ışınlarına karşı doğrulanmış bir koruyucu etkisi olduğu saptanmıştır.

2008 yılında Fransa’da yapılan bir bilimsel çalışmada, propolisin güneşe karşı koruyucu özelliklerini araştırılmıştır. Propolis etanol ekstraktının güneş koruma faktörü (SPF), in vitro bir yöntemle değerlendirilmiştir. UV aralığında enerji azalmasını fiziksel olarak belirleyen bir yöntemle, propolis içeren çeşitli konsantrasyonlardaki ekstraktlar plakalarına uygulanmış ve spektrofotometre kullanılarak iletim ölçümleri yapılmıştır. Çalışmanın verileri, propolisin doğal bir güneş koruyucu bileşen olarak kullanılmasının faydalı olabileceğini göstermiştir.

 

References:

  1. Stanciauskaite, M., Marksa, M., Rimkiene, L., & Ramanauskiene, K. (2022). Evaluation of Chemical Composition, Sun Protection Factor and Antioxidant Activity of Lithuanian Propolis and Its Plant Precursors. Plants (Basel, Switzerland), 11(24), 3558. https://doi.org/10.3390/plants11243558
  2. Couteau, C., Pommier, M., Paparis, E., & Coiffard, L. J. (2008). Photoprotective activity of propolis. Natural product research, 22(3), 264–268. https://doi.org/10.1080/14786410701590566
  3. Trujillo-Valdivia, Alfonso, et al. “Development of three pharmaceutical preparations containing propolis and evaluation of their photoprotective effects in humans.” Revista Mexicana de Ciencias Farmacéuticas 48.1 (2017): 43-47.