Masaj kremi, ağrıları rahatlatmak, kasları gevşetmek amacıyla uygulanan hızlı etki göstermesi beklenen, uygulandıktan sonra bölgede hızlı etkili bir rahatlama sağlayan bir masaj rutini bileşenidir. Son yıllarda yapılan bilimsel çalışmalar, arı zehrinin içeriğinde bulunan bileşenleri sayesinde, kas, eklem ağrıları ve spor yaralanmaları gibi sorunlarla mücadelede pozitif etkileri olabileceğine işaret etmektedir. Bu yazıda, arı zehrinin kas, eklem ağrıları ve spor yaralanmaları üzerine olumlu etkilerinden ve tedaviye destek olarak kullanılabilecek arı zehirli masaj kremi içerisinde yer alabilecek doğal bileşenlerinden bahsedeceğiz.
Arı Zehri Nedir?
Arı zehri, binlerce yıldır alternatif tıpta ve geleneksel tıpta kullanılan doğal bir bileşendir. Arılar tarafından zehir bezlerinde üretilen arı zehri, savunma amaçlı kullanılır ve içeriğinde pek çok potansiyel faydalı bileşen barındırır. Bu bileşenlerden bazıları, melittin, apamin, adolapin, hyaluronidazlar ve fosfolipazlardır. Arı zehri vücuda uygulandığında immun sistemi uyarır, vücuttaki kan dolaşımını arttırmaya ve iyileşmeyi hızlandırmaya yardımcı olur. Ayrıca, arı zehri, ağrıyı hafifletmeye yardımcı olur.
Arı Zehrinin Spor Sonrası Kas Ağrılarına Faydaları
Arı zehri, ana bileşeni melittin sayesinde düz kasları uyarma özelliğine sahiptir. Böylelikle, kas spazmlarını hafifletmede doğal olarak olumlu özelliğe sahiptir. Arı zehri, melittin sayesinde kan dolaşımını arttırarak kaslara daha fazla oksijen ve besin maddesi taşınmasına yardımcı olabilir, böylece iyileşme sürecini hızlandırabilir. Arı zehri içeren masaj kremleri, kas ağrılarının ve kas yaralanmalarının iyileşmesine doğal olarak yardımcı olabilir.
Gecikmiş başlangıçlı kas ağrısı, direnç hareketinden veya alışılmamış, yorucu egzersizden birkaç saat sonra kaslarda hissedilen ağrı ve sertliktir. Ağrı, en çok egzersizden 24 ila 48 saat sonra hissedilir. 2014 yılında Kore’de yapılan bilimsel bir çalışmada, arı zehrini gecikmiş başlangıçlı kas ağrısı üzerine etkisi araştırılmıştır. Çalışmaya, 21-34 yaş arası 20 gönüllü kadın dahil olmuştur. Tüm katılımcılara, biceps brachii kasının eksantrik egzersizi uygulatılmış ve sonraki 24 saat boyunca egzersiz ve girişim uygulanmamıştır. Katılımcılar rastgele 2 eş gruba ayrılmıştır. Deney grubuna, %0,001 oranında arı zehri ve ultrason jeli içeren bir karışım 1:9 oranında karıştırılarak uygulanmıştır. Kontrol grubuna ise saf ultrason jeli uygulanmıştır. Arı zehri uygulamasının gecikmiş başlangıçlı kas ağrısı üzerindeki etkisini araştıran bu araştırma için, egzersizden hemen önce ve egzersizden 24, 48 ve 72 saat sonra ağrıdaki azalma, ağrı nedeniyle dirseğin kasılıp gevşeme hareketindeki bozulma ve kas hasarının göstergesi olarak kreatin kinaz düzeyleri ölçülmüştür. Çalışmada, egzersizden 72 saat sonra kreatin kinaz seviyesinin arı zehri uygulanan grupta kontrol grubuna göre daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Arı zehri içeren karışım uygulanmasından sonra ağrıdaki azalma, ağrı nedeniyle dirseğin kasılıp gevşeme hareketindeki bozulmanın anlamlı derecede farklı olduğu belirtilmiş, arı zehri içeren karışımın, gecikmiş başlangıçlı kas ağrısını yönetmede etkili olabileceğine dikkat çekilmiştir.
Arı Zehrinin Eklem Ağrılarına Faydaları
İltihap yani inflamasyon, eklem ağrılarına neden olan bir faktördür. Buna karşılık arı zehrinin antiinflamatuvar özelliklere sahip olduğu bilinmektedir. Arı zehri, antiinflamatuvar özelliklerini, içeriğinde bulunan melittin, apamin, MCD-peptidi, adolapin gibi bileşenleri sayesinde göstermektedir. İnflamasyonu baskılayıcı özelliği sayesinde arı zehri içeren masaj kremi, eklem iltihaplarını hafifletmede yardımcı olabilir.
2018 yılında Çin’de yapılan randomize kontrollü bilimsel bir çalışmada, arı zehrinin romatoid artrit üzerine etkileri araştırılmıştır. 8 hafta süren bilimsel çalışmaya, 120 kişi katılmıştır. Katılımcılar deney ve kontrol grubu olmak üzere rastgele 2 gruba ayrılmıştır. Deney grubuna, arı zehri ile akupunktur terapisi uygulanmıştır. Kontrol grubu ise hiç arı zehri almamıştır, medikal tedavi almıştır. Terapötik etki; romatoid faktör (RF), eritrosit sedimantasyon hızı (ESR), C-reaktif protein (CRP), anti-siklik sitrüline peptid antikoru (ACCPA), sabah tutukluğu süresi, şiş/hassas eklem sayıları (indeksler), el kavrama kuvveti, 15 m yürüme süresi, görsel analog skala (VAS), 28’i içeren Hastalık Aktivite Skoru gibi etkilenen eklemlerin semptom ve bulguları incelenerek değerlendirilmiştir. Ayrıca, arı zehri akupunkturunun güvenilirliğini değerlendirmek için ise hastaların ateş, lenf bezlerinde büyüme, bölgesel kızarıklık ve şişlik, kaşıntı, rutin kan ve idrar tetkikleri incelenmiştir. Tedavi sonrası her iki grupta; sabah tutukluğu süresi, artralji indeksi, şiş eklem sayısı indeksi, eklem hassasiyet indeksi, 15 m yürüme süresi, VAS, RF, ESR, CRP ve ACCPA seviyelerinde belirgin bir azalma ve el kavrama kuvvetinde belirgin bir artış görülmüştür. Arı zehri ile akupunktur terapisi sonrası önemli bir yan etkinin söz konusu olmadığı saptanmıştır.
Arı Zehrinin Kas Gevşetici Etkisi
2014 yılında yapılan çift kör randomize kontrollü bilimsel çalışmada, alt çene eklem ağrısı üzerinde arı zehri uygulamasının etkisi incelenmiştir. Çalışmaya katılan 79 hastanın 37’si deney grubu ve 42’si kontrol grubu olarak ikiye ayrılmıştır. Deney grubuna 14 gün boyunca her gün 3’er kez 3 dakika olmak üzere çene kaslarının olduğu bölgelere %0,0005 arı zehri içeren krem ile masaj tedavisi verilmiştir. Kontrol grubu ise hiç arı zehri uygulaması almamıştır. Çalışma sonucunda, arı zehri kremi ile masaj uygulaması alan grupta kontrol grubuna kıyasla kas gerginliğinin ve kas ağrısının yoğunluğunda anlamlı olarak azalma olduğu görülmüştür. Araştırmacılar cilt yüzeyine arı zehri uygulamasının kas gevşetici etki gösterdiğini bildirmiştir.
Kaynaklar:
1. Chen, S. Y., Zhou, P., & Qin, Y. (2018). Zhen ci yan jiu = Acupuncture research, 43(4), 251–254. https://doi.org/10.13702/j.1000-0607.170506
2. Kim, S. K., & Kim, M. C. (2014). The affect on delayed onset muscle soreness recovery for ultrasound with bee venom. Journal of physical therapy science, 26(9), 1419–1421. https://doi.org/10.1589/jpts.26.1419
3. Nitecka-Buchta, Aleksandra, et al. “Myorelaxant effect of bee venom topical skin application in patients with RDC/TMD Ia and RDC/TMD Ib: a randomized, double blinded study.” BioMed research international 2014 (2014).
TR_TR 
EN_US